Warszawa zapamiętana. Powroty 19451946 3w5r63

Warszawa zapamiętana. Powroty 19451946 to opowieść o życiu codziennym w powojennej stolicy zbudowana z relacji ponad 60 warszawiaków. Książka ukazuje się w serii wydawniczej Z Archiwum Historii Mówionej i adresowana jest do osób, które pasjonują się historią Warszawy, poszukują dobrej literatury faktu, lubią biografie i dokument. Przywołane w książce wspomnienia kilkudziesięciu warszawiaków tworzą subiektywny, nacechowany emocjami obraz miasta w dwóch pierwszych latach po zakończeniu niemieckiej okupacji.
Gdy we wrześniu 1944 z rozkazu Stalina front zatrzymał się na Wiśle, miasto zostało przecięte na pół. Praga, której ludność liczyła niemal 140 tysięcy mieszkańców, znalazła się na bezpośrednim zapleczu frontu. Natomiast po lewej stronie rzeki dogorywało powstanie. Z rąk Niemców oraz ich sojuszników zginęło w przybliżeniu 120 tysięcy ludności cywilnej oraz 16 tysięcy powstańców. Miasto niemal opustoszało. Zbliżała się śnieżna i mroźna zima.
W ostatnich miesiącach 1944 roku w wydzielonych, ocalałych enklawach Warszawy nadal mieszkali niemieccy żołnierze i nieliczni urzędnicy. Ich głównym zadaniem było dokonanie dzieła zniszczenia. Szabrowano opuszczone budynki, wywożono dzieła sztuki, podkładano ogień, wysadzano w powietrze i wyburzano niemal wszystko, co ocalało w mieście, w tym najcenniejsze zabytki, m.in. pałace Brhla i Saski oraz resztki Zamku Królewskiego. Od września 1939 do stycznia 1945 zburzono w sumie około 84% zabudowań lewobrzeżnej części miasta, w tym 90% zabudowy przemysłowej i zabytkowej oraz około 72% budynków mieszkalnych.